Ngày Du lịch Thế giới được tổ chức kỷ niệm vào ngày 27/9 hàng năm. Mục đích của sự kiện là nhằm nâng cao nhận thức của cộng đồng quốc tế về tầm quan trọng của Du lịch và giá trị xã hội, văn hóa, chính trị và kinh tế của ngành Du lịch. Các hoạt động trong Ngày Du lịch thế giới hướng tới việc tìm cách giải quyết những thách thức toàn cầu được nêu trong Chương trình nghị sự 2030 về phát triển bền vững và khẳng định đóng góp của Du lịch trong việc đạt được các mục tiêu phát triển bền vững của Liên Hiệp quốc.

Tuyên Quang là tỉnh có nhiều lợi thế để phát triển loại hình du lịch nông thôn khi sở hữu số lượng lớn các danh lam, thắng cảnh, các di tích lịch sử, văn hóa đã được xếp hạng; nhiều di sản văn hóa phi vật thể phong phú, đặc biệt là phong tục, tập quán và bản sắc văn hóa đa dạng của 22 dân tộc sinh sống trên địa bàn tỉnh. Những năm gần đây, tỉnh đã đặc biệt quan tâm đến việc phát triển nông nghiệp gắn với du lịch cộng đồng, sinh thái và đã hình thành sản phẩm du lịch đặc trưng mang lại hiệu quả cho nhiều thôn, bản tại các huyện như: Sơn Dương, Yên Sơn, Hàm Yên, Chiêm Hóa, Na Hang, Lâm Bình. “Mùa nào thức nấy”, du khách đến đây đều có thể tham quan và trải nghiệm nhiều loại hình sản xuất gắn với du lịch cộng đồng như: trải nghiệm các hoạt động hái chè, sao chè, làm bánh, dệt thổ cẩm… Đặc biệt du khách còn được tham gia các lễ hội truyền thống mang đậm nét văn hóa của cộng đồng các dân tộc thiểu số nơi đây.

Nghề dệt thổ cẩm truyền thống tại huyện Lâm Bình

Hiện nay, lượng khách quan tâm tới du lịch nông nghiệp ngày càng lớn, đa số rất quan tâm tới thực phẩm hữu cơ và không gian sinh hoạt của các hộ gia đình, các trang trại, các cộng đồng nông nghiệp gắn với làng xã, thôn bản. Một không gian sống thực sự thoáng đãng hòa mình với thiên nhiên, mang tính đồng quê luôn có sức lôi cuốn đặc biệt với du khách trong và ngoài nước với mọi lứa tuổi khác nhau. Nắm được xu thế đó, tỉnh đã chủ trương khuyến khích xây dựng các sản phẩm du lịch nông nghiệp phong phú làm nguồn gốc để phát triển các sản phẩm khác như du lịch ẩm thực đồng quê, du lịch nâng cao sức khỏe, du lịch học đường, du lịch chuyên đề, du lịch trải nghiệm… Du lịch nông nghiệp luôn đem lại cho du khách những cảm xúc mới lạ mà gần gũi không bao giờ nhàm chán.

So với các điểm du lịch khác, mô hình du lịch cộng đồng ở Tuyên Quang có nhiều điểm mới như: Xu hướng dân làm - dân hưởng đem lại động lực phát triển kinh tế bền vững cho người dân địa phương, toàn bộ nguồn thực phẩm được sử dụng là thực phẩm sạch không hóa chất. Các dịch vụ homestay, trải nghiệm nghề truyền thống của các dân tộc đã được tổ chức phục vụ du khách. Thời gian vừa qua, Trung tâm Xúc tiến đầu tư tỉnh đã phối hợp với Ủy ban nhân dân huyện Lâm Bình tổ chức 02 đoàn học tập kinh nghiệm về phát triển du lịch cộng đồng tại tỉnh Hà Giang cho cán bộ huyện và các hộ dân đang triển khai làm du lịch cộng đồng trên địa bàn nhằm giúp đỡ các hộ dân có cái nhìn trực quan, sinh động về việc phát triển du lịch cộng đồng gắn với việc giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc…

Mô hình du lịch cộng đồng gắn với nông nghiệp tại huyện Lâm Bình

Ngày Du lịch thế giới năm 2020 diễn ra vào trong bối cảnh các quốc gia trên thế giới đang tìm đến Du lịch như là một trong những ngành thúc đẩy sự phục hồi kinh tế, đặc biệt là tại các khu vực nông thôn, nơi du lịch được coi là trụ cột về sinh kế và kinh tế. Với chủ đề "Du lịch và phát triển nông thôn", Ngày Du lịch thế giới sẽ tôn vinh vai trò của Du lịch trong việc cung cấp các cơ hội cho khu vực nông thôn và bảo tồn các di sản văn hóa và thiên nhiên trên toàn thế giới.

Tổng Thư ký UNWTO Zurab Pololikashvili cho biết, “Ngày Du lịch thế giới là cơ hội để nhìn nhận vai trò và khả năng kiến tạo tương lai của du lịch tại các khu vực nông thôn. Trên toàn thế giới, du lịch đã và đang trao quyền cho các cộng đồng nông thôn, mang lại việc làm và cơ hội, đặc biệt là cho phụ nữ và thanh niên. Du lịch cũng tạo điều kiện cho cộng đồng nông thôn gìn giữ di sản, truyền thống văn hóa và bảo vệ môi trường sống. Ngày Du lịch Thế giới còn là cơ hội để công nhận vai trò của Du lịch ở khu vực nông thôn và xây dựng một tương lai tốt đẹp hơn cho tất cả mọi người”. Đối với nhiều cộng đồng nông thôn trên khắp thế giới, Du lịch là nguồn cung cấp việc làm và sinh kế hàng đầu. Ở nhiều nơi, Du lịch được coi là một trong số ít những ngành kinh tế có thể giữ cho các cộng đồng nông thôn tồn tại. Theo ước tính đến năm 2050, 68% dân số thế giới sẽ sống ở khu vực thành thị, trong khi 80% những người hiện đang sống trong tình trạng “nghèo đói” ở bên ngoài các thị trấn và thành phố. Trong khi đó, thanh niên ở các cộng đồng nông thôn có nguy cơ thất nghiệp cao hơn gấp ba lần so với khu vực thành thị. Du lịch mang đến cho những người trẻ tuổi cơ hội kiếm sống mà không cần phải di cư trong nước hay ra nước ngoài. Hơn thế nữa, nhiều cộng đồng ở khu vực nông thôn hiện nay đang phải vật lộn với tác động của đại dịch Covid-19 trong khi ít được chuẩn bị để đối phó với các tác động của khủng hoảng. Du lịch cung cấp một giải pháp cho tất cả những thách thức này.

 “Du lịch và phát triển nông thôn” - chủ đề được UNWTO chọn cho Ngày Du lịch thế giới năm 2020 chỉ ra một con đường hướng tới sự phục hồi khả thi của ngành Du lịch. Chủ đề này có nghĩa là dành sự quan tâm nhiều hơn đến các điểm du lịch ngoài đô thị, tại các làng mạc, thôn xóm - những nơi ít được biết đến hơn và ít được lui tới hơn. Trách nhiệm của UNWTO là thúc đẩy một nền Du lịch bền vững và có trách nhiệm, được thực hiện dựa trên các nguyên tắc công bằng xã hội và kinh tế, cũng như tôn trọng đầy đủ môi trường và văn hóa. Du lịch nông thôn sẽ thừa nhận vai trò trung tâm của cộng đồng địa phương trong sự phát triển du lịch bền vững và có trách nhiệm với xã hội trên lãnh thổ của mình. Do đó, đây sẽ là loại hình du lịch tạo ra sự tương tác tích cực giữa ngành du lịch, cộng đồng địa phương và du khách.

Năm 2020, lần đầu tiên trong lịch sử 40 năm, Ngày Du lịch thế giới 27/9 sẽ không được tổ chức tại một quốc gia thành viên của UNWTO. Thay vào đó, 5 quốc gia tại khu vực Mercosur, gồm Argentina, Brazil, Paraguay, Uruguay và Chile với tư cách quan sát viên sẽ đồng đăng cai tổ chức Ngày Du lịch thế giới 2020 nhằm thể hiện tinh thần đoàn kết quốc tế trong nỗ lực phục hồi sau đại dịch Covid-19.

Phạm Hương