Gỏi cá là món ăn được người dân Tuyên Quang rất yêu thích, nhất là vào những ngày hè oi bức. Gỏi cá được chế biến theo nhiều cách khác nhau, nhưng độc đáo hơn cả là gỏi cá trộn thính chấm chẻo.
Cá để làm gỏi thường là các loại cá trắm, cá mè được nuôi tại ao của nhà dân để cho thớ thịt chắc, ngọt. Cá được làm sạch bằng rượu, lọc thăn, gói giấy từng thăn cá để thấm nước và lau khô đỡ tanh. Mỗi thăn cá lọc ra được gói trong một mảnh giấy, phải là giấy trắng tinh. Vậy nên khi thăn cá được thái ra, trộn thính thì rất khô, nhưng dẻo và bén thính mịn màng...
Đối với phần xương cá và da cá, sẽ được băm thật nhuyễn để nấu chẻo. Công đoạn băm này sẽ quyết định món ăn có thành công hay không. Xương và da cá được băm nhuyễn và ướp với nghệ nếp, mắm tôm, mẻ, riềng, hạt dổi và chút tiêu, mắm, mì chính. Sau đó, cho một chút dầu ăn và đun hỗn hợp với lửa nhỏ cho sánh mịn. Trong thời gian đợi chẻo chín, cá đã thái mỏng sẽ được ướp với nước chanh, riềng xay, sả thái lát mỏng để làm chín cá, cho thêm các loại gia vị ăn hàng ngày cho vừa miệng.
Công đoạn tiếp theo là chuẩn bị rau ăn kèm. Đây là một phần không thể thiếu trong món gỏi cá vì ngoài việc tạo nên hương vị riêng, các loại rau còn là vị thuốc tránh các bệnh về đường ruột. Rau để ăn kèm có rất nhiều loại từ lá nhội, lá mơ, chuối xanh, đinh lăng, lá ổi, lá lốt, lá lộc vừng, lá dổi đất...với đủ vị chua, chát, ngọt, bùi đều được hái sẵn trong vườn nhà. Sau khi chẻo đã chín, các loại rau đã chuẩn bị xong, hỗn hợp cá ướp trước đó sẽ được trộn với thính gạo. Để làm thính, người ta sẽ lấy gạo tẻ, gạo nếp, đỗ xanh rang thơm và nghiền mịn.
Ăn gỏi cá cũng cần đúng điệu, các loại lá được cuộn lại thành hình chiếc phễu nhỏ, ta cho cá, chẻo vào giữa lòng phễu rồi thưởng thức. Cảm nhận đầu tiên là mùi thơm, béo ngậy của chẻo, sau đó đến vị thơm của thính rang, độ giòn, ngọt của thịt cá và thơm bùi của các loại rau ghém. Tất cả tạo nên hương vị đặc trưng của món gỏi cá trộn thính chấm chẻo khiến thực khách cứ muốn thưởng thức mãi không thôi.
Theo TQĐT