Những ngày nông nhàn, 11 chị em là thành viên Câu lạc bộ đàn Tính, hát Then xã Lực Hành (Yên Sơn) lại tập trung về nhà chị Hoàng Thị Thự, Chi hội trưởng Phụ nữ thôn Làng Quài, Chủ nhiệm Câu lạc bộ để luyện tập những bài hát Then mới được tập huấn ở Chiêm Hóa. Điệu Then da diết, tiếng đàn Tính ngân nga đã xua đi cái oi nóng của mùa hạ.
Một buổi sinh hoạt của Câu lạc bộ đàn Tính, hát Then xã Lực Hành (Yên Sơn).
Câu lạc bộ đàn Tính, hát Then xã Lực Hành được thành lập năm 2014 từ ý tưởng của chị Hoàng Thị Thự. Chị Thự chia sẻ, xã có trên 58% đồng bào dân tộc Tày sinh sống. Trong đó, thôn Làng Quài có gần 100% hộ dân tộc Tày. Vốn là người Tày sinh ra và lớn lên ở đây, chị yêu làn điệu Then và tiếng đàn Tính lắm mà không biết hát, không biết đàn. Cả xã cũng chưa có câu lạc bộ gìn giữ bản sắc văn hóa dân tộc Tày, vì vậy chị đã mạnh dạn vận động chị em trong chi hội phụ nữ thành lập Câu lạc bộ và được UBND xã ra quyết định công nhận đúng ngày 20-10.
Chị em phụ nữ tham gia câu lạc bộ đều là những người làm nông nghiệp, cùng chung tình yêu dành cho điệu Then, tiếng đàn Tính. Những ngày đầu học đàn, học hát gặp nhiều khó khăn, các chị đã cùng nhau đóng góp kinh phí mời nghệ nhân Hà Thuấn (Chiêm Hóa) về dạy hát, dạy đàn. “Ngày ấy, cả câu lạc bộ mới có 1 chiếc đàn Tính của bà Chu Thị Tô, mỗi thành viên phải luân phiên học đàn. Những đôi bàn tay chai sần lần đầu tiên cầm đàn Tính còn không biết cầm đàn sao cho đúng, gảy dây sao cho phải, rồi học các nốt nhạc, học tiết tấu... Thầy Thuấn đã dạy cho các thành viên trong câu lạc bộ 5 buổi về những kiến thức cơ bản, sau đó câu lạc bộ tập luyện với nhau là chủ yếu. Bà Tô có đàn nên đánh đàn ngày càng hay, chị em chúng tôi động viên nhau dành dụm tiền mua đàn. Từ 2, 3, 4 cái đàn, dần dần 11 thành viên đều mua được đàn” - bà Ma Thị Thanh nhớ lại.
Câu lạc bộ sinh hoạt đều đặn vào thứ 7, chủ nhật hàng tuần, còn khi nông nhàn, các thành viên tập trung tập luyện liên tục. Sau 1 năm học miệt mài, các thành viên câu lạc bộ đã đánh được đàn Tính và hát Then nhuần nhuyễn. Không chỉ sưu tầm, học hát làn điệu Then cổ, câu lạc bộ còn sưu tầm nhiều làn điệu Then với lời mới. Câu lạc bộ tự tin giao lưu với nhiều câu lạc bộ khác ở trong và ngoài huyện, tích cực tham gia vào phong trào văn hóa, văn nghệ của địa phương.
Bà Nguyễn Thị Kính, 63 tuổi là người chuyên sáng tác lời mới để CLB tập luyện tâm sự, gắn bó với đàn Tính, hát Then bà càng thêm yêu, trân trọng “hồn cốt” người Tày. Cảm xúc để sáng tác của bà dù chỉ là sau 1 chuyến đi giao lưu của câu lạc bộ, tình đất, tình người hay vui mừng trước cảnh đổi thay của quê hương... đều được gửi gắm qua những vần thơ và chuyển thể thành lời cho điệu Then. Đến nay, bà đã sáng tác được 20 lời mới cho làn điệu Then.
Năm 2017, tại Liên hoan các câu lạc bộ gìn giữ bản sắc văn hóa dân tộc huyện Yên Sơn, Câu lạc bộ đàn Tính, hát Then xã Lực Hành đã giành giải nhì. Hiện nay, Câu lạc bộ đang xây dựng kế hoạch bồi dưỡng và truyền dạy đánh đàn Tính, hát Then cho thanh thiếu nhi trên địa bàn xã. Từ đó, nhằm góp phần gìn giữ bản sắc văn hóa dân tộc Tày ở địa phương.
Theo TQĐT