Khu di tích Bình Ca, nơi diễn ra chiến công mở đầu cho những chiến thắng rực rỡ khác trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược và dòng sông Lô oai hùng đã đi vào lịch sử của cách mạng Việt Nam.

Tuyên Quang có Khu di tích lịch sử Quốc gia đặc biệt Kim Bình, huyện Chiêm Hóa, nơi tổ chức Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ II của Đảng - Đại hội đầu tiên của Đảng được tổ chức ở trong nước và Đại hội duy nhất cho đến nay được tổ chức ở một địa phương ngoài Thủ đô Hà Nội.

Tuyên Quang còn có Khu di tích quốc gia cách mạng Lào ở xã Mỹ Bằng huyện Yên Sơn, nơi ở, làm việc của Hoàng thân Xuphanuvông, đồng chí Cayxỏnphônvihẳn và nhiều đồng chí lãnh đạo cấp cao của Lào. Di tích quốc gia cách mạng Lào là minh chứng thể hiện tinh thần đoàn kết keo sơn giữa 2 nước, hai dân tộc Việt Nam – Lào nói chung và tỉnh Tuyên Quang với nhân dân Lào nói riêng.

Ở Tuyên Quang còn có công trình kiến trúc nghệ thuật Tượng đài “Bác Hồ với nhân dân các dân tộc tỉnh Tuyên Quang” tại Quảng trường Nguyễn Tất Thành, thành phố Tuyên Quang - Tinh hoa của núi rừng đã được trao giải thưởng "Phong cảnh thành phố châu Á" năm 2022.

Với những giá trị về lịch sử văn hóa, Tuyên Quang được ví như bảo tàng cách mạng, là địa chỉ đỏ giáo dục truyền thống cho các thế hệ - điểm đến đầy ý nghĩa của đông đảo du khách trong cả nước và du khách quốc tế.  

Hiện nay, Khu di tích Quốc gia đặc biệt Tân Trào đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt quy hoạch tổng thể phát triển Khu du lịch Quốc gia Tân Trào đến năm 2030. Theo đó, đến năm 2025, Tân Trào cơ bản đáp ứng tiêu chí của khu du lịch quốc gia, phấn đấu đến năm 2030 trở thành Khu du lịch Quốc gia với hệ thống cơ sở vật chất kỹ thuật đồng bộ, sản phẩm du lịch chất lượng cao, có thương hiệu, sức cạnh tranh và trở thành một trong những trung tâm du lịch lịch sử, văn hóa, cách mạng hàng đầu của vùng Trung du miền núi Bắc Bộ của cả nước.

Trong thư tịch cổ đã viết Tuyên Quang là “xứ sơn kỳ thủy tú”, một vùng đất sơn thủy hữu tình với miền di sản có bề dầy trầm tích theo thời gian. Ở Tuyên Quang hội tụ đầy đủ các thế mạnh để phát triển các loại hình du lịch lịch sử, cách mạng, văn hóa, du lịch sinh thái, du lịch nghỉ dưỡng, du lịch tâm linh và lễ hội. Hiện nay, tỉnh Tuyên Quang đang nỗ lực triển khai các giải pháp để phát triển các loại hình du lịch, đưa Tuyên Quang trở thành điểm đến hấp dẫn và an toàn của du khách

Với lợi thế là tỉnh dẫn đầu trong cả nước về độ che phủ của rừng. Tỉnh Tuyên Quang đang tập trung xây dựng các sản phẩm du lịch độc đáo, khác biệt và riêng có dựa trên lợi thế này, đồng thời gắn kết du lịch sinh thái, trải nghiệm với bảo tồn và phát huy các giá trị tài nguyên thiên nhiên, di sản văn hóa lịch sử và bản sắc văn hóa các dân tộc nơi đây.

Thiên nhiên đã ưu ái cho Tuyên Quang nhiều phong cảnh nên thơ,  nhiều hang động, thác nước  đẹp, hùng vĩ. Những lợi thế này đã đưa Tuyên Quang  trở thành tâm điểm của những chuyến du lịch khám phá, trải nghiệm đầy thú vị của du khách trong nước, du khách nước ngoài. Khu bảo tồn thiên nhiên Na Hang – Lâm Bình được xếp hạng danh thắng quốc gia đặc biệt nằm giữa đại ngàn vùng rừng núi nguyên sinh được ví như “Viên ngọc xanh giữa đại ngàn xứ Tuyên”. Đây là nơi hội tụ của 2 con sông gồm sông Gâm và sông Năng, giáp hồ Ba Bể của tỉnh Bắc Kạn, có diện tích bảo vệ trên 61.300 ha, xung quanh là những cánh rừng đại ngàn với hệ sinh thái đa dạng, phong phú, nhiều loại động thực vật quý hiếm, hệ thống hang động kỳ ảo, thác nước hùng vĩ cùng với những nét văn hóa truyền thống độc đáo trong đời sống của bà con dân tộc Tày, Nùng, Dao, Mông.

Rất nhiều chương trình liên kết hợp tác, phát triển du lịch tỉnh Bắc Kạn, Hà Giang, Tuyên Quang được tổ chức đã tạo ra những tua, tuyến du lịch độc đáo cùng nhiều sản phẩm du lịch hấp dẫn du khách. Đây là điều kiện thuận lợi để hai tỉnh Tuyên Quang và Bắc Kạn phát triển du lịch và hiện nay, Tuyên Quang và Bắc Kạn đang khẩn trương hoàn thiện hồ sơ trình UNESCO công nhận Khu bảo tồn thiên nhiên Ba Bể - Na Hang là di sản thiên nhiên thế giới.

Tuyên Quang còn có mỏ nước khoáng Mỹ Lâm, với nhiệt độ lên đến 69⁰C được nhà địa chất học người Pháp C.Madrolle phát hiện từ năm 1923. Đây là một trong những nguồn nước khoáng được đánh giá tốt nhất trong cả nước, như một viên ngọc quý giấu mình trong lòng đất, với nhiều khoáng chất, có tác dụng rất tốt cho sức khỏe, có giá trị chữa bệnh, rất thích hợp để du khách nghỉ dưỡng và trải nghiệm. Hiện nay, Khu du lịch Suối khoáng Mỹ Lâm đã phát triển nhiều loại dịch vụ như là tắm khoáng, tắm bùn, tắm lá thuốc, vật lý trị liệu. Tập đoàn VingGroup hiện đang triển khai dự án Vinpearl Mỹ Lâm Tuyên Quang theo mô hình vui chơi giải trí, nghỉ dưỡng kết hợp chăm sóc sức khỏe cao cấp, chất lượng đáp ứng nhu cầu của du khách.

Tuyên Quang là vùng đất giàu bản sắc văn hóa các dân tộc, là nơi cư trú của người Việt cổ, nơi hội tụ, giao thoa, khởi phát những giá trị văn hóa độc đáo, đa sắc màu của 22 dân tộc. Thời gian qua, Tuyên Quang đã nỗ lực bảo tồn gìn giữ bản sắc văn hóa các dân tộc gắn với phát triển du lịch. Hiện nay, tỉnh Tuyên Quang có 16 di sản văn hóa đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Trong đó có di sản Then của người Tày, Nùng, Thái ở Việt Nam được UNESCO được công nhận là di sản văn hóa Phi vật thể đại diện của nhân loại cùng rất nhiều di tích, kiến trúc cổ đã được xếp hạng quốc gia.

Ở Tuyên Quang có 43 lễ hội diễn ra hàng năm như lễ hội Lồng Tông; lễ hội rước Mẫu (đền Hạ), lễ hội Động Tiên, lễ hội Nhảy lửa dân tộc Pà Thẻn, lễ hội Đình làng Giếng Tanh và đặc biệt, Lễ hội Thành Tuyên một lễ hội riêng có độc đáo của Tuyên Quang gắn với các hoạt động văn hóa mang tầm quốc gia được tỉnh duy trì và phát triển, tạo nên một thương hiệu cho du lịch Tuyên Quang trong lòng du khách trong nước và quốc tế. Lễ hội Thành Tuyên với những mô hình đèn trung thu độc đáo là sản phẩm của sự kết tinh trí tuệ, sự đoàn kết đồng lòng của người dân Tuyên Quang ngày càng được phát triển về quy mô, phong phú về mô hình đã tạo nên một lễ hội lung linh sắc màu, với những câu truyện cổ tích, truyền thuyết đầy ý nghĩa và thú vị. Lễ hội Thành Tuyên được sách Kỷ lục Guiness Việt Nam xác nhận là Lễ hội có nhiều mô hình đèn trung thu độc đáo lớn nhất Việt Nam.

Tuyên Quang còn được biết đến là một miền văn hóa tâm linh với một hệ thống đền, chùa cổ dày đặc hàng trăm năm tuổi, trong đó có nhiều điểm du lịch tâm linh đã được công nhận là Di tích cấp quốc gia như: đền Hạ, đền Thượng, đền Ỷ La, chùa Hương Nghiêm, chùa Bảo Ninh Sùng Phúc nằm dải đều ở các địa phương trong tỉnh.  Tuyên Quang còn được coi là vùng đất của các Thánh Mẫu, nơi phát tích của Mẫu Thoải. Các đền thờ Mẫu tại Tuyên Quang được hình thành sớm và nổi tiếng linh thiêng trong tín ngưỡng thờ Mẫu như đền Hạ, đền Thượng, đền Mẫu Ỷ La,... Hàng năm, thành phố Tuyên Quang đều duy trì tổ chức lễ hội rước Mẫu thu hút đông đảo người dân và du khách trong và ngoài tỉnh tham gia  tạo nên một không gian văn hóa độc đáo của người dân xứ Tuyên. Du lịch tâm linh đã trở thành một thế mạnh trong hoạt động du lịch của Tuyên Quang. Những năm gần đây, tỉnh đã tập trung trùng tu các điểm du lịch tâm linh nhằm mang lại cho du khách một không gian văn hóa tín ngưỡng và kiến trúc phù hợp với cảnh quan thiên nhiên, đáp ứng nhu cầu sinh hoạt văn hóa tín ngưỡng của người dân địa phương và của mỗi du khách khi đến với Tuyên Quang.

Điểm nhấn trong bức tranh du lịch Tuyên Quang những năm gần đây là loại hình du lịch cộng đồng homestay được phát triển mạnh cả về số lượng và chất lượng ở tất cả các huyện, thành phố. Có sự quan tâm đầu tư của chính quyền các cấp, người dân đã chủ động, nhậy bén và biết phát huy tiềm năng, lợi thế của địa phương để tạo ra các dịch vụ du lịch phục vụ du khách, góp phần nâng cao thu nhập cho gia đình. Đến với các điểm du lịch homestay, du khách được hòa mình cùng với cuộc sống người dân địa phương, tìm hiểu văn hóa, phong tục tập quán. Đặc biệt, được thưởng thức các món ăn mang đậm hương vị núi rừng Tuyên Quang như xôi ngũ sắc, cơm lam, bánh trứng kiến, Bánh gai Chiêm Hóa, mắm cá ruộng Cổ Linh (Chiêm Hóa), vịt bầu Minh Hương, gỏi cá Bỗng, cá sông, cá suối nướng, thịt lợn muối chua, thịt trâu gác bếp,… cùng nhâm nhi chén rượu ngô Na Hang thơm nồng làm say lòng thực khách.

Phát triển du lịch trải nghiệm nông nghiệp là hướng đi mới được tỉnh Tuyên Quang tập trung đẩy mạnh trong thời gian gần đẩy. Ở mỗi huyện trong tỉnh đều hình thành các điểm du lịch trải nghiệm nông nghiệp với những sản phẩm nổi trội được khai thác, phát triển. Các tua du lịch trải nghiệm nông nghiệp ở Tuyên Quang khá đa dạng và phong phú, mang đặc trưmg riêng của từng địa phương. Xã Hồng Thái huyện Na Hang nằm ở độ cao hơn 1000m so với mặt nước biển với khí hậu riêng biệt, mang sắc thái của tiểu vùng cận ôn đới, đồng bào sinh sống ở đây chủ yếu là dân tộc Dao, Mông. Với lơi thế về khí hậu, người dân ở Hồng Thái đã đưa cây lê vào trồng vừa để lấy quả, vừa tạo cảnh quan phát triển du lịch. Nơi đây là hình thành tua du lịch trải nghiệm ngắm ruộng bậc thang, ngắm hoa lê, hoa cải. Huyện Hàm Yên có lợi thế phát triển cây cam, cây thanh long, người dân ở đây đã mạnh dạn đầu tư các mô hình nhà vườn kết hợp làm du lịch. Du khách đến nay được ngắm những vườn cam trĩu quả, vườn thanh long trải dài, được tự tay hái quả và thưởng thức tại vườn.  Ở xã Tân Trào, huyện Sơn Dương có những đồi chè rất đẹp mắt, ngoài việc chế biến tạo ra sản phẩm chè mang hương vị đặc trưng riêng, bà con đã ý thức được việc giữ gìn cảnh quan môi trường sạch sẽ, chè được chăm sóc theo quy trình sạch phục vụ du khách đến tham quan, trải nghiệm. Đến với làng nghề chè Vĩnh Tân, ngoài tham quan những đồi chè, du khách còn được trải nghiệm hái chè, tham gia chế biến chè tại chỗ và được sử dụng chính những sản phẩm do mình làm ra.

Phát huy tiềm năng, đẩy mạnh phát triển du lịch trở thành ngành kinh tế quan trọng của tỉnh là 1 trong 3 khâu đột phá mà Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XVII đã đề ra. Tuyên Quang và các địa phương trong tỉnh đã chú trọng, đẩy mạnh đầu tư nâng cấp kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội, nâng cấp các tuyến đường du lịch trọng điểm, tạo điều kiện thuận lợi cho việc khai thác các tiệm năng du lịch và phát triển các tuyến, điểm du lịch, đồng thời tổ chức nhiều hoạt động xúc tiến thương mại, du lịch, qua đó thu hút sự quan tâm của nhiều doanh nghiệp đầu tư xây dựng các công trình dịch vụ thương mại, các cơ sở thể dục, thể thao và khu vui chơi giải trí trên địa bàn. Các dự án phát triển khu du lịch nghỉ dưỡng, thể thao, vui chơi, giải trí và du lịch sinh thái của các tập đoàn kinh tế lớn.

Với tiềm năng, thế mạnh trong phát triển du lịch lịch sử - văn hóa, du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng và du lịch tâm linh, du lịch lễ hội, du lịch cộng đồng. Những dự án phát triển du lịch đã và đang được triển khai hứa hẹn mang lại nhiều khởi sắc mới trong hoạt động du lịch của tỉnh để Tuyên Quang sớm hoàn thành mục tiêu đưa du lịch trở thành ngành kinh tế quan trọng, góp phần tích cực để xây dựng tỉnh Tuyên Quang trở thành tỉnh phát triển khá, toàn diện, bền vững trong khu vực miền núi phía Bắc.

Đến với Tuyên Quang, du khách được trở về nơi cội nguồn cách mạng, tìm hiểu những di tích tái hiện giai đoạn lịch sử đầy gian khổ nhưng hào hùng và oanh liệt của Đảng, Bác Hồ, của cách mạng Việt Nam trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc.

Nền văn hóa lâu đời, đậm đà bản sắc dân tộc là nguồn cảm hứng bất tận và đầy hấp dẫn với những ai đam mê nghiên cứu, tìm hiểu, khám phá các giá trị văn hóa bản địa của đồng bào các dân tộc khu vực miền núi phía Bắc Việt Nam.

Với dư địa để phát triển du lịch, Tuyên Quang đang tập trung đẩy mạnh và nâng cao chất lượng các dịch vụ du lịch, xây dựng các sản phẩm du lịch trên nền tảng các giá trị văn hóa, lịch sử để trở thành thương hiệu của tỉnh. Đưa Tuyên Quang trở thành điểm đến du lịch an toàn, hấp dẫn với những giá trị khác biệt và bền vững.

Hãy đến Tuyên Quang, nơi hội tụ đầy đủ những tinh túy của đất trời  để hiểu hơn về những giá trị lịch sử văn hóa của vùng quê cách mạng.

Đến với Tuyên Quang để được ngâm mình trong dòng nước khoáng nóng từ thiên nhiên, được đắm mình trong không gian yên bình cùng những con người hiếu khách, ngắm cảnh quan thiên nhiên tươi đẹp, hùng vĩ và thưởng thức tinh hoa của ẩm thực xứ Tuyên.

Còn rất nhiều điều thú vị đang chờ đón bạn!

Nguyễn Hải