Mảnh đất Hùng Mỹ, huyện Chiêm Hóa từ lâu đã được biết đến là vùng đất trung du nổi tiếng với những ruộng lúa, ruộng lạc, nương sắn, nương rau xanh mướt và rừng cọ bạt ngàn xanh tốt. Nơi đây còn là mảnh đất nổi tiếng với những làng nghề thủ công truyền thống được nhình thành từ lâu đời.
Nghề truyền thống ở Chiêm Hóa có cả nghề mới và nghề truyền thống, nghề truyền thống như nón lá, nghề mộc, làm bánh, mây tre đan. Trong những năm gần đây, ngoài một số làng nghề truyền thống lâu đời đã hình thành một số hộ cá thể, cơ sở sản xuất mới. Nằm trên tuyến đường quốc lộ 3A, xã Hùng Mỹ, huyện Chiêm Hóa hiện nay kinh tế phát triển nhanh và tương đối toàn diện; cơ cấu kinh tế, cơ cấu lao động chuyển dịch theo hướng tích cực. Về Hùng Mỹ hôm nay du khách có dịp ghé thăm cơ sở sản xuất mây tre đan của Tổ hợp tác mây tre đan xã Hùng Mỹ. Cơ sở được hình thành từ năm 2006 trên nền tảng kế thừa nghề thủ công truyền thống của địa phương sản xuất, kinh doanh các sản phẩm thủ công theo hướng sản phẩm quà tặng du lịch. Hiện nay, các sản phẩm của sơ sở được tiêu thụ rộng rãi trong tỉnh và được các đơn vị kinh doanh dịch vụ, quà tặng du lịch đặt hàng thường xuyên.
Sản phẩm làn guột của Tổ hợp tác mây tre đan Hùng Mỹ
Các sản phẩm được sản xuất hoàn toàn thủ công từ những vật liệu tự nhiên, qua bàn tay khéo léo của những người nông dân trong lúc nông nhàn tạo nên những sản phẩm hữu ích, bền đẹp sử dụng trong cuộc sống thường ngày và thích hợp làm quà tặng. Sản phẩm của cở sở được làm từ mây, tre, song, giang, guột những loại vật liệu có độ dẻo dai và độ bền cao. Để sản xuất ra những sản phẩm tinh xảo đẹp mắt và có độ bền cao mất nhiều thời gian và công đoạn. Mây, song, tre và guột sau khi thu mua được chẻ thành những nan nhỏ đều đem luộc dầu rồi phơi dưới ánh nắng tự nhiên cho thật khô, vì là phơi tự nhiên nên mất nhiều ngày mới có thể đưa nguyên liệu vào sử dụng, đây là công đoạn quan trọng tạo độ bền cao cho sản phẩm. Sợi nan sau khi phơi khô thì sẽ được đan dưới bàn tay của các bà, các chị để hình thành nên những chiếc nón, cật tre, những chiếc ủ ấm, những hộp đựng quà, làn tiếp đến là đem đi ủ sấy, hun khói chống mốc, bước tiếp theo là khò lông, nhúng keo và cuối cùng là sơn sản phẩm, các sản phẩm đều được sơn từ 2 đến 3 nước sơn, tạo độ bóng đẹp và độ bền tuyệt đối cho sản phẩm. Với sản phẩm ủ ấm thì còn thêm công đoạn lót lõi, lõi được may bằng vải bên trong lót bông hoặc xốp để giữ nhiệt.
Sản phẩm sau khi được đan xong chưa qua sơn phủ bóng
Ngày nay, với sự tiến bộ của khoa học kỹ thuật từng bước hiện đại hóa công cụ lao động, dùng máy móc thay thế lao động thủ công nên quá trình sản xuất đã được hỗ trợ rất nhiều như công đoạn chẻ mây, chẻ cọ, dệt mành cọ. Riêng với các sản phẩm quà tặng bằng tre, bằng guột thì chỉ có công đoạn chẻ nan được máy móc hỗ trợ còn lại được làm thủ công hoàn toàn.
Sản phẩm quà tặng lưu niệm du lịch mây tre đan xã Hùng Mỹ
Với sự khéo léo, lòng yêu nghề, tâm huyết với nghề thủ công truyền thống những con người nơi đây vẫn gìn giữ và tạo ra những sản phẩm độc đáo, bình dị mang giá trị truyền thống và có tính thẩm mỹ cao thích hợp làm quà tặng lưu niệm mỗi khi du khách ghé thăm. Mây tre đan Hùng Mỹ hứa hẹn là một sản phẩm lưu niệm du lịch đặc sắc, tạo điểm nhấn cho hành trình khám phá của du khách, góp phần phát triển hệ thống sản phẩm lưu niệm du lịch nông thôn mang đặc trưng vùng, hướng tới cung cấp đa dạng các dịch vụ trải nghiệm chất lượng cao cho ngành du lịch, dịch vụ của tỉnh Tuyên Quang./.
Phạm Hương